Kaba güç gerektiren işlerde kadın gücünün hikayesi

Van’ın tek kadın kereste tüccarı Nevroz Ürün, inşaat sektöründe de faaliyet göstermeye başladı. Irak Kürdistan Bölgesi’nde henüz halihazırda çalışmaları süren şantiyesinde sorularımızı yanıtlayan Ürün, “Bulunduğum sektör daha çok erkek ağırlıklı bir sektör. Elbette zorlanıyorum. Ama sonradan işteki performansımı görenler benimle ister istemez muhatap oluyorlar” diyor.

Nevroz Ürün, adını öncelikle kereste işinde duyuran bir kadın tüccar. Fakat tercih ettiği sektörde çalışan kadın sayısı neredeyse yok denecek kadar az. Kereste ve yapı malzemeleri sektöründe yer alan ve mensup olduğu aşiretin ismini verdiği ‘Goyan Company’ şirketi ile de Van’ın tek kadın ihracatçısı. Ayrıca Van İhracatçılar Birliğinde yer alan resmi verilere göre Van’da ihracat yapan tek iş kadını unvanına sahip.

Ürün, yaklaşık 2 yıldır Suriye, Irak, İran, Lübnan, Kuveyt, İsrail, Fransa ve Almanya’ya ihracat yapıyor. Kendisi emekçi bir ailenin çocuğu, iki üniversite mezunu ve KHK’yle işinden ihraç edilmiş. Şu anki işine başladığı süreci ise bir zorunluluk olarak ifade ediyor. Irak Kürdistan Bölgesinden bir arkadaşının telefonu üzerine bu işe sıfır sermayeyle başlıyor. Onu tanıyan herkes ‘sıfır sermayeyle nasıl bir işe başlanır’ın hikayesini bilse de Ürün, bilmeyenler için yeniden anlatıyor.

‘Kendi kurallarımla çalışıyorum’

Kereste işinin aklında olmadığını dile getiren Ürün, “Kürdistan bölgesinde yaşayan bir arkadaşımın ricası üzerine başladım. Onun için bir tır malzeme alıp gönderdim. Ondan sonra malzeme beğenilince birkaç tıra kadar çıktı. Bir tırla başladığım serüvene aylık 30-40 tıra kadar yükselttim sezon sonuna kadar. Ama tabii kolay olmadı. Çünkü kaba iş gücü gerektiren bir işti. Ve gittiğim bütün yerlerde tek kadın bendim. Bazen Van’dan Artvin’e, Gümüşhane’ye, Erzurum’a, Iğdır’a tek başıma araçla yolculuk etmek zorunda kalıyordum. Hem arabayı kullan hem bağlantı yap hem ödemeyi yap… Birçok yönüyle gerçekten zorlandım ilk yıl. Daha sonra şirketimi kurdum” diyor.

‘Şirket ismini bölge ismimizden esinlendim’

Şirketinin ismiyle ilgili de konuşan Ürün, “Goyan bizim bölgenin ismidir. Uludere. Aynı zamanda mensup olduğum aşiretin ismi. Biraz daha özgün bir isim olsun istedim. Tabii ki bu mikro milliyetçilik değil. Tamamen bana ait orijinal bir ismin olması üzerine bu ismi kullandım. Çünkü kendi egemenlik alanım, kendimin kuralları. Özcesi kendimin oluşturduğu bir alan olduğu için biraz da kuralları kendim belirledim” diye belirtiyor.

Kereste işinde yüklü ödemeler ve siparişler geldikten sonra fabrika sayısını 12’ye çıkarttığını ifade eden Ürün, birinci yılın sonunda kendisine 12 tane kereste fabrikasının fason üretim yaptığını Erzurum, Artvin, Hopa, Gümüşhane, Manisa, Trabzon, Samsun ve ilçeleri, Iğdır, Van ve ilçeleri, Muş şeklinde çalışma ağını genişlettiğini söylüyor.

‘Kendi şantiyesinin tek kadın müteahhiti’

Irak Kürdistan Bölgesine ziyaretleri sırasında inşaat işlerinin dikkatini çektiğini ve böylece başladığını ifade eden Ürün, “Şu an kendi şantiyemde de tek müteahhit kadın benim, Irak’ın Kürdistan Bölgesi’nde Süleymaniye’de çalışıyorum ve yaşıyorum. Van’a gidiş-geliş yapıyorum. Kendi alanımda da tek kadın benim. Çünkü genelde erkekler burada müteahhitlik yapıyor. Zaten Türkiye’den gelip de burada müteahhitlik yapan kadın yok. Kürdistanlı da yok. Mühendis, mimar var, ama müteahhitlik yapan yok. Bu yönüyle ben ekiplerimi genelde bizim bölgelerden getiriyorum. Şırnak, Van gibi yerlerden. Çünkü gerçekten oraların işçiliği çok güzel. Burada da kendime bir alan yarattım. Bir iş gücü yarattım. Kereste işi devam etmekle beraber şu anda da inşaat yapı işlerine girdim. Buranın en büyük firmalarından iş aldım ve şu an Süleymaniye’de üç, Erbil’de de iki şantiyem var” diyor.

Erkek ağırlıklı bir sektör

Önceleri yaptığı işte zorlandığını ifade eden Ürün, bunun nedeninin sektörün erkek ağırlıklı olmasından kaynaklı olduğunu söylüyor.  Ürün, “Başta sizi ciddiye almıyorlar, muhatap almıyorlar, toplantılarına dahil etmiyorlar. Ama sonradan yaptığınız işin hızlılığını, performansınızı görünce ister istemez muhatap olmak zorunda kalıyorlar. Hem ihracat yapmak hem kereste işi yapmak elbette zorluyor. Ama sistemi oturttuktan sonra her şey çok kolay bir şekilde ilerliyor. Fakat belli dönemlerde gümrükteki yoğunluklar ciddi anlamda bizi de yıpratıyor. Bazen, abartmıyorum, gümrükte tırlarımız bir hafta, 8 gün kalabiliyor. Kendimiz bile gittiğimizde bazen iki gün gümrükte kalabiliyoruz. Bu bir ihracatçı açısından ciddi anlamda zorluk demek” diye kaydediyor.

‘Herkes erkek olduğumu sanıyor’

Bu işte ilginç tepkiler aldığını aktara ve çoğunlukla isminin karıştırıldığını belirten Ürün, “Benim web sitem var. Aynı zamanda sosyal medya hesaplarım var. Orada iletişim bilgilerim yer alıyor. Bana yazarken ‘abi kereste ne kadar’ diye soruyorlar. Beni erkek zannediyorlar. İsmim de unisex olduğu için arayanlar abi diye hitap ediyor. Sonra kadın olduğumu fark edince şaşırıyorlar” diye ekliyor.

Kadınların yaşamın her alanında olması gerektiğini ifade eden Ürün, “Sadece hizmet sektörü, güzellik sektöründe değil. Biz kadınlar bir kentin inşasından karar mekanizması kadar bütün sektörlerde olmalıyız. Biz kadınlar hem iyi bir anne hem iyi bir evlat hem iyi bir toplum bilimci hem iyi bir siyasetçi hem de iyi bir müteahhit-mimar olabiliriz. Ve gerçekten bunlar öyle sandığımız kadar zor değil. Sadece bunu bize dayatan erkek toplumun zihniyet yapısıdır. Biz bunu çok da dikkate almamalıyız. Erkeksi zihniyet dediğimiz sadece bir cinsiyet anlamı taşımıyor” diyor.

Serhat News