1996 yılında Batman’ın Kozluk ilçesinde harekâta çıkan askerler, Kaniya Bere ve Çeverci köylerinde 42 eşeği ‘PKK’ye erzak taşıdıkları’ gerekçesiyle meydanda toplayarak kurşuna dizdi.
Bu olay, sıradan bir haber gibi geçip gitmedi. Bu hikâyeyi, 2010’da kaybettiğimiz gazeteci-yazar Evrim Alataş’ın Mayoz Bölünme Hikâyeleri kitabında okumuştuk.
Alataş, kitabında yalnızca bu katliamı değil, başka ‘eşek vakalarını’ da anlatır: Van’da fişlenen eşekleri, Siirt’te “PKK bunlarla yük taşıyor” denilerek gözaltına alınan eşekleri ve Hakkâri’de güvenlik güçlerinin yaptığı operasyonda “ölü ele geçirilen” koyunları… Türkiye’de özellikle eşeklerin başına gelenler, pişmiş tavuğun başına gelmiyor.
Nitekim, günümüzde de değişen pek bir şey yok. Yeni bir eşek vakası bu kez Muğla-Datça-Marmaris hattında yaşanıyor.
Muğla Valiliği, geçtiğimiz günlerde karayolunda tehlike yarattığı gerekçesiyle Datça Belediyesi’nden “sahipsiz” eşeklerin toplatılmasını istedi. Belediyeye gönderilen resmi yazıda, yaban eşeklerinin “ivedilikle toplanması” talep edildi.
Sanırsın 12 Eylül darbe bildirisi! Eşekler, ‘Devletin Bekası’ için en öncelikli tehditmiş gibi, “ivedilikle” diyorlar.
Gelinen noktada tablo şöyle:
Şikâyetçi: Muğla Valiliği
Sanık: Eşek
Suç: Yol işgalinde bulunmak, ‘Çüş’ ihtarına uymamak
Karar: Suç şüphesi, delil karartma riski ya da kaçma ihtimali göz önünde bulundurularak, şüpheli eşeklerin tutuklanmasına.
Neredeyse eşeklere “şafak operasyonu” yapacaklar!
Datça eşekleri, Merzifon’a iltica talebinde bulunsa yeridir!
Bu eşek meselesi münferit değil. Daha önce de benzer yaklaşımlar gördük:
Önce Dersim Valiliği dağ keçilerini avlatmak için ihale açtı. Geçtiğimiz mart ayında sokaklarda yaşayan köpekleri öldürmeye başladılar. Ve şimdi de Muğla Valisi kafayı yoldan geçen eşeklere taktı.
Ormanlarımıza, bahçelerimize, köyümüze AVM diken rantçılara ses yok.
Her yıl binlerce cana mal olan trafik canavarlarına ceza yok…
Ama yolda yürüyen bir eşeğe tahammül edemiyorlar.
Zaten bu ülkede eşek olmak başlı başına bir suç:
– Tarlayı sürerken sessiz kaldığı için sömürülür.
– Anırırsa şikâyet konusudur.
– Yolda yavaş yürüdüğü için trafiği tıkatmıştır.
– Koşması paniğe neden olur.
– Çiftleşirse, ahlaka mugayir!
Yani: Eşek ol ama uslu ol!
Sadece yük taşı!
Şimdi soruyorum:
Eşeklere ne yapacaksınız, bir yerde toplayıp öldürecek misiniz?
Onları doğal yaşamlarından koparmaya ne hakkınız var?
Onlar güzel gözlü hayvanlardır.
Çünkü o en azından ne olduğunu bilir.
Sırtında ne taşıdığını bilir.
Kimi taşıdığını bilir.
Bazıları gibi unvanıyla değil, alnının teriyle yaşar.
Atasözlerimizin, deyimlerimizin vazgeçilmezidir.
Nasreddin Hoca fıkralarının vazgeçilmezidir, Keloğlan’da Kara Kaçan’dır, Kemal Sunal’ın filmlerinde Kadifedir.
Aziz Nesin’in dediği gibi: “Bu ülkede herkesin bir eşekliği vardır ama kimse kabul etmez. En masumu yoldan geçen eşektir!”
Köpeklerle, eşeklerle uğraşanlara bir önerim var:
Onlara dokunmadan önce aynaya bakın…
Orada da bir çift kulak görebilirsiniz.
Ama yabanî değil, evcil!
Ha, hoşaftan anlar mısınız onu bilemem ama bu sizi kurtarmaz, haberiniz olsun.
Ne demişler:
Mektepten çıkan eşek Marsıvan’dan çıkmaz.
Başka işiniz mi yok sizin, eşek kadar adamsınız!
9
