Üvercinka Kültür Sanat Akademi’de oynanan Athol Fugard’ın, Domuz Ahırı adlı oyuna ilgi büyük. Oyuncu kadrosunda oyunun yönetmeni Hasan Bayam da var. Bayam, “Oyun biter ve selamlamaya çıkınca seyirci ışığı açılır ve artık göz göze gelirsiniz. O sırada birçok kişinin tepkisini okuyabiliyorsunuz. Van’ın çok iyi bir tiyatro seyircisi var ve her anlamda tepkilerini yansıtmayı bilirler” diyor.
Van’da bulunan Üvercinka Kültür Sanat Akademi’de Athol Fugard’ın, Domuz Ahırı adlı oyununu sergiledi. 2 Mart’ta prömiyeri yapılan Domuz Ahırı, mart ayı programını bölge turneleriyle tamamlayacak. Üvercinka Kültür Sanat Akademi’nin tiyatro ekibi 23 kişiden oluşuyor. Bu sezon içerisinde Domuz Ahırı oyunuyla birlikte hem bir komedi oyunu hem de bir çocuk oyunu sergiliyor. Domuz Ahırı oyununa ekipten 4 kişi ile 4 ay prova yaparak hazırlandıklarını belirten Yönetmen Hasan Bayam aynı zamanda bu oyunda Oyuncu olarak da yer alıyor. Diğer oyuncu ise Hasan Bayam’ın tiyatro atölyesinde eğitim alan Nazlı Yılmaz. Savaşların yoğun olduğu bir dönemde sanatsal anlamda seslerini alt metninde savaş karşıtlığını işleyen bir oyunla duyurmak istediklerini söyleyen Hasan Bayam ile hem oyun üzerine hem de yürüttükleri faaliyetler üzerine konuştuk.
‘Domuz ahırı, bir toplumsal yalnızlık imgesidir’
Domuz Ahırı, 2.Dünya Savaşı’nda cepheden kaçıp kendisine yardım edene karısı tarafından evlerinin domuz ahırına saklanan Pavel’in hikayesini anlatıyor. Pavell, bu ahırda gün yüzü görmeden tam 40 yıl geçiriyor. Bu sürede yalnızca kendisine üç öğün yemek getiren karısı Praskovya’yı ve aynı alanı paylaştığı domuzları görüyor. Pavel’in, bulunduğu domuz ahırı aynı zamanda bir toplumsal yalnızlık imgesi olarak da izleyiciye yansıyor.
‘Oyun sıkıntıları fark etmek adına ayna görevinde’
Oyun içerisinde birtakım güncellemeler yaparak günümüzdeki kaotik meselelere değinen tiyatro ekibi, gündelik sorunlar nedeniyle içindeki bulundukları sıkıntıları fark etmeyen bireylere de bu oyun aracılığıyla ayna tutuyor. Yönetmen Hasan Bayam, günümüzdeki en büyük sorunun bireyin dışında gelişen ve kendi farkında olmasının önünde engel teşkil eden bir takım dışsal gelişmelerin olduğunu belirtiyor. Bireyselleşmenin ise kişinin bazı temel toplumsal ve maddi problemleri aşmasından sonra gelişebilecek bir zemin olduğunu, bu zemine oturtulacak karakter yapısının uğraş alanının ise kendi bünyesi veya zihniyle alakalı olması gerektiğini söylüyor.
‘Ahır, toplumsal olan her şeyden izole bir mekândır’
Bayam,” Domuz Ahırı oyunu üzerinden bu çatışma, ancak psikanalitik bir düzlemde ele alınabilir. Pavel karakteri, en duygusal anlarında babasından yediği dayakları anımsar. Bazı sahnelerde ise komutanın emirlerine histerik biçimde itaat eder gibi görünür ama ortada ne baba ne de komutan vardır. Pavel bu ikisini iktidar olarak görüp savaşla özdeşleştirir ve ikisinden kaçabildiği tek yer söz konusu ahırdır. Ahır her ne kadar eziyet dolu bir yer olsa da sözünü ettiğim toplumsal olan her şeyden izole bir mekândır ve Pavel bu mekânda kendisiyle çok uzun yıllar baş başa kalarak bireyselliğe doğru bir yolculuğa çıkar, ancak yolculuğu yılgınlık ve trajediyle biter; çünkü iki temel duygu olan korku ve acıma arasında ezilir ve nihayetinde kişilik bölünmesi yaşayarak var olmayı başaramaz” diyor.
‘Seyircinin tepkisi çok mutluluk vericiydi’
Bayam, bu oyunu aslında bir anti kahramanın trajedisi olarak da değerlendiriyor. Her oyunda olduğu gibi bu oyunun prömiyerinde de çok fazla heyecanlandıklarını belirterek, oyuna gösterilen ilgiden memnun olduklarını söylüyor. Seyircinin oyuna yaklaşımını ise şu sözlerle ifade ediyor: “Seyirci oyuna çok içsel yaklaşmış gibi görünüyordu; çünkü bazı sahnelerde sesli tepki verenler oldu. Bununla birlikte her epizotta salonda güçlü bir alkış sesi yankılandı. Selamlamaya çıkınca seyirci ışığı açılır ve artık göz göze gelirsiniz. O sırada birçok kişinin tepkisini okuyabiliyorsunuz. Benim okuduklarım çok mutluluk vericiydi. Zaten Van’ın çok iyi bir tiyatro seyircisi var ve her anlamda tepkilerini yansıtmayı bilirler.”
(ro)
