Bu arıtma veya arıtmama işlerinin uzmanı değilim. Uzmanların! konuşmadığı, yazmadığı bir memleket oldu Van. Sivil Toplum Kuruluşları’ndan bizi aydınlatacak, sorunların çözümüne yönelik çalışmalar bekleye bekleye bir hal olduk. Ne bir eylem, ne de bir söylem var. Yetkililerden de bir açıklama bir özür bir mahcubiyet yok.
Uzun zamandır Van arıtmanın olduğu yerden gelen koku herkesi olmasa da bir kısım insanı ayaklandırdı. Koku ile yaşamak zorunda kalan yüzlerce insana göre ayaklananların sayısı oldukça az. Bu sıcak yaz günlerinde ‘bok’ koklayarak yaşamak ve buna isyan etmemek inanılır gibi değil.
Uzmanlar sessiz, halk sessiz, muhatap ve yetkiler de sessiz. Çıkan cılız sesler var o da yetersiz derken; ben, Feridun Irak ve Ali Kalçık kalkıp bu kokunun sebebi nedir? sorusunun cevabını aramaya gittik.
Arıtma tesisine gittik gezdik, ilgililerle görüştük. Birimler çalışıyor. İçerdeyken normal evimizde de çöp birikince kokan koku var hani çevreye yayılan koku kadar keskin yoktu. Tesisin bize gösterilen kısımları çalışıyordu. En baştan gelen su ile en son çıkan su arasında fark var evet. Başlangıçta kirli, kokan su en son temiz berrak bir suya dönüşüyor. Ben bir vatandaş olarak öyle gördüm. Keşke kentimizde Çevre Mühendisleri Odası, Akademik Odalar Birliği gibi uzman olduklarını beyan edenler bir açıklama yapsa da biz de bilgilensek. Sıradan bir gözle bakınca kocaman bir tesis. O yoldan geçtiğimizde bizi delirten, kusturan, bayıltan koku arıtma tesisinin içinde yok.
Pekiii. Bu koku nerden geliyor?
Benim izlenimim. Başta dedim ben uzman değilim mecburen bir vatandaş olarak ilgilendiğim için gittim.
Özetle;
Van gölüne yıllardır ama yıllardır parçalanmış pis atık boca edildi. Bu boca edilen pislik haliyle suyun dibine çöktü. Bu pislik suyun dibinden artık dışa vurmaya; suyu ve dolayısıyla Vanlıları zehirlemeye başladı. Kokular artık bastırılmayacak seviyeye geldi. Deyim yerindeyse Van gölü artık pislik kusmaya ve kokmaya başladı. Sonra şu anda ‘dip çamur temizleme’ denen işlem başladı. O dip çamur denilen şey ise yıllardır biriken balçığa dönmüş boktur. Kıyıdan kepçelerle, iş makineleri ile yılların birikmiş boku, pisliği gölden çıkarılmaya başlandı. Eeee dipten çıkan çamurlaşmış bu atık nasıl kokmasın? Siz söyleyin Eyy Van halkı. Bu yılların bu güne taşıdığı sorundur. Hadi tartışalım her yönüyle.
NOT: Sevgili Okur, kısa ve lafı dolandırmadan yazdım. Bok dediğim için de hepinizden özür dilerim. Durumun vahametini en iyi anlatan kelime olduğu için özellikle kullandım.
Arıtma Tesisi kokmaz. Kokuyorsa arıtamıyordur zaten ! A. Oktay Demirkan